cz.1 "Armia Poznań" odc. Żnin - TURYSTYKA HISTORYCZNA - HISTORIA, PRZYGODA, PASJA, HOBBY

GŁÓWNA POZYCJA OBRONY ARMII POZNAŃ
- ODCINEK 'ŻNIN'

   Położenie geograficzne Kujaw na mapie przedwojennej Polski, uwarunkowało rozlokowanie i ilość obiektów fortyfikacyjnych znajdujących się na ich terenie. Leżący poza obrębem pasa przygranicznego Inowrocław, pozbawiony był bezpośredniego zagrożenia ze strony hitlerowskiego najeźdźcy, stąd dziś by móc zapoznać się z najbliżej położonymi osiągnięciami inżynierii polskiej myśli fortyfikacyjnej, należy udać się w kierunku Bydgoszczy, Mogilna, Ślesina i Żnina. Pierwszą część cyklu związanego z  polskimi schronami bojowymi leżącymiw obrębie Kujaw lub w ich bliskim sąsiedztwie, otworzą umocnienia Armii "Poznań" - odcinek Żnin.  

   Na długości ok. 23 km znajduje się osiem schronów, wybudowanych wg zaleceń "Instrukcji saperskiej"  Sztabu Głównego W.P. z 1939, określającej szczegółowo  zasady i obowiązujące normy przy budowie schronów żelbetowych i betonowych. W okresie od lipca do września 1939 roku wybudowano w całości 6 schronów, natomiast dwa zostały nieukończone. Krótki czas jaki pozostał na zrealizowanie projektów Sztabu Generalnego sprawił, że część z obiektów nie została w pełni ukończona. Dzisiaj w niektórych z nich można znaleźć resztki szalunku.

   We wrześniu 1939 roku nie prowadzono walk obronnych na tym odcinku. Formacje obsadzające obiekty i przygotowane stanowiska polowe, wycofały się w dniu 5.09.1939 na linię jezior barcińskich i w rejon Inowrocławia.

    Niewykorzystane w boju obiekty zachowały się w stanie bardzo dobrym, co wraz z malowniczymi okolicami północnych Pałuk, powinno zachęcić zachęcić wszystkich zainteresowanych do zapoznania się z nimi w terenie.

Schron nr 1 - Nowy Świat, tradytor do ognia jednostronnego. Kąt głównej linii ognia wynosił 60 stopni i skierowany był na drogę i linię Szubin - Żnin. Znajduje się 300 m na zachód od drogi i 100 m na południe od Czarnego Rowu (służącego pierwotnie jako rów przeciwczołgowy). Jest jedynym wyposażonym w haki zawiasowe na południowym wejściu przelotni (fot.).


Schron nr 2 - Tradytor do ognia jednostronnego, znajduje się 350 m od kapliczki przy drodze, na granicy nieużytku i ziemi ornej. Kąt głównej linii ognia wyniosi 225 dstopni i obejmuje swym zasięgiem drogę Słupy - Wąsosz (fot.), (fot.).


Schron nr 3 - Tradytor do ognia dwustronnego, znajduje się między torami i drogą Szubin-Żnin. Główne linie ognia to 290 i 170 stopni. Obiekt ten ze względu na swe usytuowanie jest trudno zauważalny z drogi (fot.).







Schron nr 4 - Tradytor do ognia dwustronnego, znajduje się 200 m na północ od ostatniego zabudowania w Dobrylewie i 50 m od brzegu jeziora. Główna linia ognia wynosi odpowiednio: 215 i 345 stopni. We wrześniu 1939 roku nie był on rozszalowany. Resztki szalunku widoczne są w strzelnicach i izbie bojowej (fot.), (fot.).

Schron nr 5 - Docelowo miał to być tradytor do ognia jednostronnego. Znajduje się w Wilczkowie przy drodze i źródle. Swym ogniem miał blokować drogę przez dolinę oraz teren za nią, aż do j.Dobrylewskiego (fot.).

Schron nr 6 - Tradytor przeznaczony do prowadzenia ognia czołowego (jedyny tego typu na całym odcinku). Znajduje się w Żninie, na nasypie drogi gruntowej prowadzącej do przejazdu kolejowego na zachodnim krańcu stacji kolejowej Żnin. Jego cechą charakterystyczną niespotykaną w innych schronach polskich w Wielkopolsce jest wnęka w tylnej ścianie na piecyk żelazny (fot.). Wewnątrz przelotni i izby bojowej znajdują się liczne deski szalunku (fot.).

Schron nr 7 - Tradytor do ognia dwustronnego, położony jest na terenie ośrodka wodnego nad małym jeziorem żnińskim . Jego strop kilkanaście lat temu służył jako punkt widokowy. Dzisiaj niestety wraz z upływem lat okoliczne drzewa przesłoniły panoramę jeziora (fot.).  

Schron nr 8 - Jest to nieukończony schron do prowadzenia ognia dwustronnego, znajduje się 250 m na północny-zachód od przydrożnego krzyża w Skarbienicach. prace betoniarskie zostały przerwane na wysokości górnych brzegów strzelnic (fot.).

      Zachęcając wszystkich do samodzielnego zwiedzania żnińskich umocnień wspomnieć należy również o innych perłach  i zabytkach regionu, gdzie obok polskich schronów z 1939 roku, znajdują się między innymi: w Żninie gotycka wieża pośrodku rynku, Rezerwat Archeologiczny w Biskupinie, Muzeum Kolei Wąskotorowej w Wenecji obok którego znajdują się ruiny zamku z 1383 roku. Całości dopełniają przepiękne krajobrazy, które okraszone sprzyjającą aurą, wywrą na każdym turyście niezapomniane wrażenia.

Marcin Mościcki (2006)

Literatura:
R.Bąkowski, "Główna pozycja obrony Armii Poznań - Odcinek Żnin".Fortyfikacja t.III,W-wa-Kraków 1995;
R.Bąkowski,P.Kurzawa,W.Nadolny, "Lekkie schrony bojowe w pasie działania Armii Poznań w 1939 r. Wyniki badań terenowych.Forteca nr 3-4/98.